Bezienswaardigheden
Delen v/d Tekst met toestemming overgenomen uit het boek: Op ontdekkingstocht door Krimpenerwaard en Lopikerwaard.
Nederlands Hervormde Kerk Polsbroek-Vlist, Dorp 24 A te Polsbroek
De Nederlands Hervormde Kerk Polsbroek-Vlist is een in 1834 gebouwde zaalkerk. Helaas zijn bij de sloop van het oude kerkgebouw de zeven gebrandschilderde ramen verloren gegaan. Dat waren in de periode 1680-1692 schenkingen van de stad Amsterdam, het bestuur van Vlist en Bonrepas, de Verenigde Oost-Indische Compagnie (V.O.C.) en stadhouder Willem III in zijn kwaliteit als Baron van IJsselstein, Benschop en Noord-Polsbroek. Jacob de Graeff als Heer van Zuid-Polsbroek en Pieter de Graeff als Heer van Purmerend en Ilpendam schonken ieder een raam. Ook het Hoogheemraadschap van de Lekdijk Benedendams schonk een raam.
tekeningen van die ramen aanwezig. Kopieën daarvan waren tijdens de Open Monumentendag 2005 te bezichtigen. Ook de met de hand geschreven Statenbijbel uit 1828 werd getoond. Deze bijbel is in anderhalf jaar geschreven door de Polsbroekse onderwijzer Jacobus Rapenburg (gedoopt 28 maart 1756 te Oudewater, overleden 9 maart 1833 te Zuid-Polsbroek). De bijbel is in 1992 aangekocht door de burgerlijke gemeente Lopik en wordt in het gemeentehuis bewaard.

De NH kerk was oorspronkelijk gewijd aan Johannes de Doper. Alleen de toren kan zich die voor-reformatorische periode nog heugen. De zaalkerk die hem aan bijna drie zijden insluit, stamt namelijk uit 1834, toen de bouwvallige middeleeuwse kerk na vele keren oplappen was opgegeven en afgebroken. De onderbouw van de toren, eigenlijk bestaand uit drie etages, is op zijn laatst in 1300 ontstaan. De verdieping daarboven toont Romaanse vormen die van een met de eronder zichtbare muren vergelijkbare aard zijn, maar is aanzienlijk jonger. Zoals bij de kerken van Benschop en Linschoten is in Polsbroek in de 15e eeuw, een tijd waarin deze vormen al lang als ouderwets (of misschien juist eerbiedwaardig) werden beschouwd, gebruik gemaakt van Romaanse decoratieve elementen en rondboogfriezen. Tot deze parochie behoren ook de oudere ontginningen Vlist-Oostzijde en Bonrepas. Dit zal een rol hebben gespeeld bij de keuze voor de plaats van de kerk aan de westgrens van Polsbroek.

Zie ook de site over het kerkorgel van deze kerk. Of deze link
Of de site van de hervormde gemeente

Als u het plaatsnaambord van Polsbroek nadert, gezien vanuit Vlist, ziet u aan uw rechterhand een informatiepaneel dat u het een en ander uitlegt over de Waterknoop Polsbroek. Dit punt wordt zo genoemd omdat hier verschillende waterlopen, met ieder hun bijzondere kenmerken, bijeenkomen. Het water langs de Slangeweg, tussen Polsbroek en Vlist, heeft het hoogste peil. Het voert water vanuit de Vlist de Lopikerwaard binnen. Dit water houdt de sloten rond de bebouwing in Polsbroek op peil. Dit is van belang om het verzakken van de fundering van de gebouwen te voorkomen. Lager is het peil van de Groote Kerkvliet, vanaf waar u staat in zuidelijke richting. Deze watergang vormt een 'kortsluiting' tussen de Hollandse IJssel en de Lek. Nog lager is het peil van de Lange Vliet langs de Schutterskade, vanaf waar u staat in noordelijke richting. Deze watergang regelt tevens de aan- en afvoer van het water van de polder Vlist-Oostzijde. De hoogte van het water in de sloten van de polder Bonrepas wordt net als het peil in de polder Vlist-Oostzijde ingesteld op agrarisch gebruik.
Hier kunt u ook starten met een 14 km lange wandeling. De Cabauwse Jacobsroute
Opvallend in het dorpsbeeld van Polsbroek is het silogebouw van de firma Zijderlaan. Deze silo uit 1955/1956 is ontworpen door de Utrechtse architect C.H. van Wijk. Het gebouw kenmerkt zich door gesloten volumes en een symmetrische indeling van de voorgevel met ronde vensters.

Eén van de karakteristieken van een boerderij is dat alle functies -wonen, werken, slapen, veestalling en oogstberging- onder één dak zijn verenigd. Dat betekent echter niet dat alles ook echt altijd in het hoofdgebouw paste. Zo was er in de zomer, wanneer het voorhuis als kaaskamer werd gebruikt, nog maar weinig leefruimte over. Naast de boerderij werd dan een zomerhuis gebouwd. Gedurende de zomermaanden verbleef men hier overdag. Slapen deed men veelal in het hoofdgebouw. Voorbeeld van zo'n zomerwoning is te zien op Dorp 94-96.

De boerderij en zomerhuis zijn hier in dezelfde stijl gebouwd. Andere functies bracht men om praktische redenen liever buiten het hoofdgebouw onder. In verband brandgevaar zette met het bakhuis liever op enige afstand van de boerderij. En het boenhok, waar het kaasgerei werd gereinigd en gespoeld, stond altijd aan de rand van de sloot.

Dorpsplein met dorpspomp.

foto volgt

Krukhuisboerderij Noordzijdseweg 201-201a te Polsbroek
Het grootste gedeelte van deze boerderij die haaks op de Benschopperwetering is gebouwd dateert uit de 17e eeuw (circa 1750). De kruk is er in de 19e eeuw (circa 1850) evenwijdig aan de weg en wetering, tegenaan gebouwd. Voor de tuitgevel aan de oostzijde zijn IJsselstenen gebruikt, voor de andere gevels handgevormde bakstenen. Alle gevels van het pand zijn wel eens vervangen In de voorgevel ziet men twee T-vensters en een paneeldeur met bovenlicht en fraai siersmeedwerk; ervoor ligt een zogenaamde 'vloedstoep' In de kruk aan de voorztjde twee opkamervensters en daaronder twee kleine kelderramen met diefijzers. De oostgevel heeft twee zolderlichten met luiken en twee kloostervensters. De dakkappen zijn met riet gedekt. Het buitentoilet (de doos) achter aan de oostzijde en het boenhok worden in de nabije toekomst gerestaureerd
Voor het pand staan vier zware leilinden; aan de oostzijde twee en aan de westzijde vijf jongere leilinden, welke al behoorlijk zijn volgroeid. De boerderij staat bekend als 'het huis met de witzwarte bomen', dit vanwege het feit dat de stammen van de vier linden voor het huis met grote witte en zwarte ringen zijn beschilderd
.
(Bron: "Lopik, geschiedenis en architectuur", 1996)

BEGIN